ΔΙΣΤΟΜΟ


ΔΙΣΤΟΜΟ

Το Δίστομο απέχει 25 χιλιόμετρα από την Λιβαδειά και βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του νομού Βοιωτίας. Ο δήμος περιλαμβάνει τα δημοτικά διαμερίσματα Διστόμου και Στειρίου. Το Στείρι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 450 μέτρων στους πρόποδες του Ελικώνα. Επίσης, σε απόσταση 9 χιλιομέτρων από το Δίστομο βρίσκεται η παραλία Διστόμου με τον οικισμό Άσπρα Σπίτια, και ο Άγιος Νικόλαος, που βρέχονται από τον Κορινθιακό Κόλπο.  5902 Άσπρα Σπίτια στην Παραλία Διστόμου
Στην περιοχή του Διστόμου υπήρχαν κατά την αρχαιότητα οι πόλεις Άμβρυσσος (ή Άμβροσσος) και Στείριδα. Η Άμβρυσσος καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες και αργότερα από τον Φίλιππο Β’ κατά τον Γ’ Ιερό Πόλεμο. Επίσης, το 198 π.Χ. καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και το 250 μ.Χ. καταστράφηκε από Γαλάτες και Κέλτες. Στη διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου επήρθε και η αλλαγή της ονομασίας της από Άμβρυσσος σε Δίστομο, κατά πάσα πιθανότητα από ένα πηγάδι με δύο στόμια που υπήρχε εκεί. Βέβαια, για μεγάλο χρονικό διάστημα συναντάμε και τα δύο ονόματα. Το 1200 μ.Χ. το Δίστομο καταλήφθηκε από τους Φράγκους, το 1300 από τους Καταλανούς και το 1460 από τους Τούρκους.
Η αρχαία Στείριδα άκμασε για πολλούς αιώνες, αλλά καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β’ το 346 π.Χ., ξαναχτίστηκε και λεηλατήθηκε εκ νέου από τους Ρωμαίους το 147 π.Χ. Σε αρχαία κείμενα αναφέρεται και η ύπαρξη ακόμα μίας πόλης, του Μεδεώνα. Ο Μεδεών ήταν παραθαλάσσιος και κτισμένος στο σημερινό λόφο των Αγίων Θεοδώρων. Η πόλη επικοινωνούσε με την Στείριδα με πύργους- παρατηρητήρια.
Πολύ σημαντική είναι η νεότερη ιστορία του Διστόμου. Στην τοποθεσία «Τρία Έλατα» ορκίστηκε αρχηγός του ένοπλου αγώνα των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων ο Αθανάσιος Διάκος (25 Μαρτίου του 1821). Στις 7 Ιανουαρίου του 1827 διεξήχθη η μάχη του Διστόμου με αρχηγό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη. Η νίκη των Ελλήνων στη μάχη αυτή σήμανε την οριστική απομάκρυνση των Τούρκων από την περιοχή.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής το Δίστομο αποτέλεσε το κέντρο πολλών γεγονότων. Στις 24 Απριλίου 1944 οι εχθροί εκτέλεσαν στην τοποθεσία «Καρακόλιθος» 134 άτομα. Επίσης, το Δίστομο συνδέθηκε και με ένα από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα πολέμου. Στις 10  Ιουνίου του 1944 οι Γερμανοί σκότωσαν  218 κατοίκους (μεταξύ αυτών γέροντες, παιδιά και γυναίκες) και στη συνέχεια έκαψαν όλο το χωριό.